یک راهنمای ساده ولی مهم

آقاي «احمدوند» درست مي‌گفت. واقعيت اين است كه رسانه‌ها ترس هم دارند و نمونه‌هايي از بلا‌هايي كه ممكن است سر زندگي من و شما بياورند را همين جا بارها مرور كرده‌ايم و شايد در اين‌باره حتي تجربياتي هم داشته باشيم. اما واقعيت اين است زندگي حالا بدون «رسانه» تقريبا شدني نيست. تقريبا همه آنقدر شجاعت نداريم كه جوري ادامه زندگي‌مان را رقم بزنيم كه نيازي به رسانه‌ها نداشته باشيم. خداحافظي از رسانه‌ها در بهترين حالت مي‌تواند موضوع يك فيلم سينمايي باشد.

راه گريزي از استفاده و به‌كارگيري آنها نيست و البته بايد هزينه اين استفاده را هم بدهيم.«سواد رسانه»‌اي اتفاقا براي همين است كه اين هزينه‌ها را كاهش بدهيم و به قول آقاي احمدوند هميشه از آنها نترسيم. وقتي رسانه را بشناسيم، متوجه خواهيم شد كه از چه زوايايي ممكن است بيشتر ضربه بخوريم و آن وقت مي‌توانيم حواس‌مان را بيشتر جمع كنيم. آن روز كه تماس تلفني من و آقاي احمد‌وند تمام شد، يكي از پيام‌هايي كه در همين شبكه تلگرام به دستم رسيده بود را برايش فرستادم و توضيح دادم كه: «هميشه هم قرار نيست بترسيم، اگر بتوانيم بعضي چيز‌ها را ياد بگيريم.»

بعد هم برايش توضيح دادم كه يكي از مهم‌ترين ترس‌ها از رسانه مربوط به استفاده كودكان از تلويزيون است.واقعيت اين است كه ما ممكن است بتوانيم استفاده بچه‌ها از تلويزيون را كنترل كنيم اما موفق به قطع آن نخواهيم شد.پس بايد براي اين موضوع برنامه داشته باشيم.اگر چنين برنامه‌اي داشته باشيم، بخشي از آن ترس حتي جايش را به لذت خواهد داد.دست آخر هم تعدادي از آن توصيه‌ها را برايش فرستادم.شما هم نگاهي به آنها بكنيد، حتما به درد‌تان مي‌خورد:

1-به بچه‌ها كمك كنيد كه بتوانند تفاوت واقعيت و خيال را تشخيص دهند.معمولا به‌صورت عادي متوجه اين موضوع خواهند شد اما كمك شما در درك سريع‌تر اين موضوع خيلي مهم است.
2-به برنامه‌هايي كه كودكان‌تان تماشا مي‌كنند نظارت داشته و ديدن برنامه‌هاي خشونت‌بار را محدود كنيد.دقت داشته باشيد تعريف خشونت براي شما و يك كودك 6ساله متفاوت است.
3-به بچه‌ها اين نكته را يادآوري كنيد كه خشونت در دنياي حقيقي قطعا عواقبي دربر دارد چون معمولا فيلم‌هاي سينمايي بيشتر روي حادثه متمركز مي‌شوند و نشان نمي‌دهند سرانجام مثلا يك دزد چه مي‌شود.
4-هر برنامه‌اي كه فكر مي‌كنيد براي سن‌شان مناسب است را حتما با خود آنها تماشا كنيد. وقتي صحنه‌اي مي‌بينيد كه خشونت دارد، از آنها بخواهيد كه درخصوص عواقب چنين اعمال خشونت‌باري چنانچه در دنياي واقعي روي دهد، فكر كنند.
5-از آنها درخصوص احساس‌شان پس از تماشاي يك برنامه يا فيلم خشونت‌بار بپرسيد.اين كار هم به تخليه احساسات آنها منجر مي‌شود و هم شما متوجه مي‌شويد كه تماشاي برنامه چه تأثيري بر آنها گذاشته است.

• پژوهشگر ارتباطات